De Chandra ruimtetelescoop is een röntgensatelliet die in een hoge elliptische baan om de aarde draait. Deze satelliet speurt de hete regionen van het heelal af op zoek naar pulsars, quasars, zwarte gaten, donkere materie, kernen van sterrenstelsels en restanten van supernova's. Chandra is in 1999 door NASA de ruimte in gestuurd. Een van de vier instrumenten van Chandra is in Nederland gebouwd
Omdat de dampkring de röntgenstraling absorbeert, draait Chandra zijn rondjes in een hoge baan tussen de aarde en de maan. Deze baan heeft een omloop van ongeveer 64 uur en een maximale afstand van één derde van de afstand aarde-maan. Dankzij deze baan kan Chandra 55 uur ononderbroken observaties uitvoeren.
Spiegels en instrumenten
Chandra heeft vier supernauwkeurig geslepen paraboolvormige spiegels. De röntgenstralen scheren via deze spiegels op vier achtergelegen instrumenten. De eerste twee instrumenten zijn de CCD Imaging Spectrometer en de de High Resolution Camera. Deze instrumenten meten de positie, de energie en de exacte tijd van de binnenvallende straling. Het derde en vierde instrument zijn de High- en Low Energy Transmission Grating Spectrometers. Deze spectrometers maken het mogelijk om naar een bepaald chemisch element te speuren of om temperatuurfluctuaties te bekijken. De Low Energy Transmission Grating Spectrometer is ontwikkeld door SRON Netherlands Institute for Space Research. Het is het enige onderdeel van de telescoop dat niet in de Verenigde Staten is ontwikkeld.
Belangrijke ontdekkingen
Chandra heeft op verschillende gebieden voor belangrijke ontdekkingen gezorgd. De telescoop heeft bijvoorbeeld informatie geleverd over de groei van zwarte gaten. Ook heeft hij beelden gemaakt van spectaculaire gloeiende resten van ontplofte sterren. Daarnaast heeft waarnemingen gedaan in de regio rond het superzware zwarte gat in het centrum van onze Melkweg. Ook heeft de telescoop röntgenstraling gedetecteerd bij een bruine dwerg. De telescoop moet rond 2028 opgevolgd gaan worden door ATHENA.
Professor Chandra
De Chandra telescoop is vernoemd naar de Indiaas Amerikaans theoretisch natuurkundige Subrahmanyan Chandrasekhar, beter bekend als 'Chandra'. In 1983 ontving de wetenschapper de Nobelprijs voor zijn theoretische onderzoek van fysische processen bij de evolutie van sterren.
Bronnen: Chandra-website (Engels), SRON-website (Engels), Wikipedia (Nederlands)
Uilteg bij de diverse onderdelen van de Chandra röntgensatelliet. (c) NASA/CXC/NGST