Hemelverschijnselen

In het najaar is het beroemde sterrenbeeld Grote Beer (ook wel bekend als de Steelpan) rond middernacht zichtbaar boven de noordelijke horizon. De sterren Merak en Dubhe, aan de zijkant van de pan, wijzen je de weg naar de Poolster, die exact in het noorden staat.

’s Morgens rond 04.30 uur, voordat het begint te schemeren, is de afnemende maan zichtbaar aan de oostnoordoostelijke hemel. Linksboven de maan staan twee sterren precies boven elkaar: Castor en Pollux in het Dierenriemsterrenbeeld Tweelingen.

De twee heldere ‘sterren’ die je rond middernacht boven de zuidelijke horizon ziet staan, zijn de reuzenplaneten Jupiter (links) en Saturnus (rechts).

Nieuwe Maan (02.51 uur).

Ongeveer een half uur na zonsondergang, als het nog volop schemert, zie je de maansikkel laag boven de zuidwestelijke horizon. Op geruime afstand rechtsonder de maan is ook de heldere planeet Venus zichtbaar. Kijk rond 20.30 uur en zorg voor een vrij uitzicht.

Probeer of je een uur na zonsondergang, dus rond 21.00 uur, laag in het zuidwesten de ster Antares in het sterrenbeeld Schorpioen kunt vinden. Antares staat op enige afstand linksonder de maan. Met een verrekijker moet het zeker lukken.

Eerste Kwartier (22.39 uur). In het najaar staat de Eerste Kwartier-maan ’s avonds nooit hoog aan de hemel. Rond 21.00 uur bevindt hij zich laag in het zuidzuidwesten, halverwege de Dierenriemsterrenbeelden Schorpioen en Boogschutter.

Mercurius bereikt vandaag zijn grootste schijnbare afstand ten oosten van de zon. De verschijning aan de westelijke avondhemel is echter buitengewoon ongunstig: de kleine planeet verdwijnt kort na de zon onder de horizon, als het nog volop schemert.

Vanavond is een mooie, wijde samenstand zichtbaar van de wassende maan en de geringde planeet Saturnus, op geruime afstand linksboven de maan. Rond 22.30 uur staan de twee hemellichamen precies in het zuiden.

Een fraaie groepering van hemellichamen in het Dierenriemsterrenbeeld Steenbok: rechtsboven de maan is de planeet Saturnus te zien; op vrijwel gelijke afstand linksboven de maan staat Jupiter (die een stuk helderder is), en vlak onder Jupiter zie je de hoofdster van de Steenbok, Deneb Algiedi.